Odpowiednie mocowanie rurociągów zgrzewanych jest bardzo istotnym elementem wpływającym na prawidłową pracę całego układu.
Obejmy do rur stosowane są praktycznie we wszystkich typach instalacji z tworzyw sztucznych.
Ich główną rolą jest utrzymanie ciężaru rur mocowanych do stropów oraz ścian. Obejmy montuje się najczęściej w miejscach, gdzie rurociąg zmienia kierunek, przy rozgałęzieniach oraz w pobliżu różnego rodzaju armatury.
Prawidłowo rozmieszczone podpory są niezbędne do kompensacji wydłużeń termicznych. Odległości pomiędzy obejmami wynikają z rodzaju zastosowanej rury, jej średnicy oraz temperatury roboczej medium.
Obejmy do rur
Najczęściej spotykane typy obejm to:
- obejma stalowa z okładziną tłumiącą – do nabycia z klasycznym zamknięciem na dwie śruby lub z systemem szybkiego zamknięcia (przy użyciu tylko jednej ręki). Obejma jest zazwyczaj stalowa, ocynkowana. Spotykane jest również wykonanie ze stali nierdzewnej w gatunku 1.4404. W zależności od przeznaczenia, wykładzina również może być wykonana z różnych materiałów. Najczęściej jest to czarny EPDM – tworzywo, które dobrze izoluje dźwięki. Wewnętrzna powierzchnia wykładziny może być gładka lub wyprofilowana. Spotykane są również wykładziny z czerwonego silikonu odporne na działanie temperatury do 200 oC oraz z zielonego EPDM. Te ostatnie przeznaczone są specjalnie do rur z tworzyw sztucznych. Obejmy stalowe dostępne są w szerokim zakresie średnic od 15 mm do nawet 200 mm.
- obejma plastikowa – montowana do podłoża lub ściany najczęściej za pomocą kołków szybkiego montażu. Niektóre obejmy do rur tego typu, mogą być wyposażone w specjalne adaptery. Umożliwiają one montaż kilku obejm koło siebie na przeznaczonej do tego celu szynie lub listwie. Wykonane najczęściej z poliamidu PA6, są odporne na działanie wielu agresywnych czynników. W porównaniu do obejm stalowych, nieco gorzej znoszą wpływ wysokich temperatur.
Podpory stałe (PS)
W zależności od tego, jaką rolę mają spełniać obejmy do rur, rozróżniamy dwa rodzaje podpór:
- punkty stałe (PS)
- podpory przesuwne (PP)
W przypadku podpory stałej, zadaniem obejmy jest odebranie wszystkich punktów swobody w miejscu mocowania. Inaczej mówiąc, rura w tym miejscu nie może się ruszać w żadnym kierunku. Nie jestem jednak do końca przekonany, czy mocowanie idealnie sztywne, jest możliwe do uzyskania przy pomocy zwykłej obejmy. Chodzi jednak o to, by podzielić rurociąg na odcinki zapewniając jego kompensację. Najlepiej jest tak zaplanować rozmieszczenie punktów stałych, aby dochodziło do naturalnej kompensacji wynikającej z przebiegu trasy rurociągu. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w wpisie: Kompensacja naturalna dla instalacji z PP-R.
Obejmy jako punkty stałe
Podpora stała może być zrealizowana na kilka sposobów:
- z zastosowaniem obejm na załamaniu trasy rurociągu
- przy pomocy obejm w miejscu odgałęzienia instalacji
- poprzez zablokowanie armatury obejmami
- przez mocne skręcenie obejmy
- z zastosowaniem kształtek (mufek)
Podpory przesuwne (PS)
Podpora przesuwna spełnia równie ważną rolę, co punkt stały. Jej zadaniem jest ograniczenie ruchu poprzecznego – rurociąg przesuwa się więc tylko w kierunku wzdłużnym. Podpory tego typu należy rozmieszczać w odpowiedniej odległości od utwierdzenia, aby umożliwić kompensację danego odcinka rurociągu. Musimy tu więc pamiętać o zachowaniu odpowiednich ramion kompensacji Ls, których długość można wyliczyć ze wzorów podanych TUTAJ.
Podporę przesuwną uzyskamy poprzez:
- montaż obejmy na izolacji (rura ma możliwość przesuwania się w otulinie wzdłuż osi)
- podparcie rury na podwieszeniu elastycznym np. linka, łańcuszek
- lekkie dokręcenie obejmy, zapewniające możliwość przemieszczenia wzdłużnego
Montaż obejm
Obejmy można montować na kilka sposobów. Te dostępne w marketach budowlanych sprzedawane są wraz z kołkiem montażowym i wkrętem. W tym przypadku najlepiej jest wcześniej zaznaczyć trasę rurociągu i przygotować wstępnie otwory w tych miejscach, gdzie będziemy mocować dany odcinek rury.
Ja zdecydowałem się jednak na inny sposób montażu. Instalację poprowadziłem poziomo pod stropem w piwnicy. Do podwieszenia miałem więc kolektor z wodą ciepłą i zimną oraz rurociąg cyrkulacji. Przy poziomym prowadzeniu rurociągów, kluczowa sprawa to zapewnienie kompensacji oraz prawidłowe rozmieszczenie podpór – zgodnie z zaleceniami producenta danego systemu zgrzewanego.
Postanowiłem nieco zmodyfikować sposób montażu obejm i zrezygnowałem z kołków montażowych. Dało mi to większą możliwość regulacji podpory na wysokości oraz jej poprzecznego położenia. W tym celu wykorzystałem szynę montażową z fabrycznie przygotowanymi otworami o różnych kształtach i wielkości. Szyna montażowa sprawdziła się doskonale jako baza dla przykręcanych obejm. Podobny profil dostępny jest TUTAJ.
Profil pociąłem na 20 cm odcinki. Skrajne otwory przeznaczone były pod montaż kołków rozporowych celem przymocowania konstrukcji do sufitu. W rozstawie co ok. 80 mm umieściłem w otworach śruby wraz z podkładkami oraz nakrętką zaciskową.
Zgodnie ze sztuką, rurociągi wody zimnej powinny być prowadzone ok 10 cm. poniżej przewodów z wodą ciepłą. Dlatego w tych miejscach, gdzie przewidziałem obejmy dla rurociągu z wodą zimną, zastosowałem odpowiednio dłuższe śruby.
Do tak przygotowanej konstrukcji dokręciłem gotowe obejmy do rur. Jeżeli któryś z uchwytów się ruszał – poprawiałem docisk kluczem płaskim lub oczkowym.
Gotowy zestaw prezentuję na krótkim filmie – Obejmy do rurociągów zgrzewanych.
Poniżej zdjęcia gotowej instalacji podpartej w opisany sposób. Aby jednak wszystko było w pełni kompletne, rurociągi należy jeszcze odpowiednio zaizolować.
Co ile obejmy do rur?
W tabelach przykładowe, maksymalne rozstawy podpór dla wybranych średnic rurociągów – zalecane przy instalacji poziomej (źródło wavin.pl)
Dla rur PPR S 5 (PN10)
Ø rury [mm] |
Rozstaw podpór [cm] przy temperaturze pracy | |||||
20 oC | 30 oC | 40 oC | 50 oC | 60 oC | 80 oC | |
16 | 75 | 70 | 70 | 65 | 65 | 55 |
20 | 80 | 75 | 70 | 70 | 65 | 60 |
25 | 85 | 85 | 85 | 80 | 75 | 70 |
32 | 100 | 95 | 95 | 90 | 85 | 75 |
40 | 110 | 110 | 105 | 100 | 95 | 85 |
Dla rur PPR S 2,5 (PN20)
Ø rury [mm] |
Rozstaw podpór [cm] przy temperaturze pracy | |||||
20 oC | 30 oC | 40 oC | 50 oC | 60 oC | 80 oC | |
16 | 90 | 85 | 85 | 80 | 80 | 65 |
20 | 95 | 90 | 85 | 85 | 80 | 70 |
25 | 100 | 100 | 100 | 90 | 90 | 85 |
32 | 120 | 115 | 115 | 110 | 100 | 90 |
40 | 130 | 130 | 125 | 120 | 115 | 100 |
Dla rur PPR S 3,2 (PN16)
Ø rury [mm] |
Rozstaw podpór [cm] przy temperaturze pracy | |||||
20 oC | 30 oC | 40 oC | 50 oC | 60 oC | 80 oC | |
16 | 80 | 75 | 75 | 70 | 70 | 60 |
20 | 90 | 80 | 80 | 80 | 70 | 65 |
25 | 95 | 95 | 95 | 90 | 80 | 75 |
32 | 110 | 105 | 105 | 100 | 95 | 80 |
40 | 120 | 120 | 115 | 100 | 105 | 95 |
Więcej o oznaczeniu rur systemów zgrzewanych możesz przeczytać we wpisie:
Instalacja wodna PP. Wybrane cechy i parametry systemów zgrzewanych.
Dla wszystkich pragnących być na bieżąco z ciekawymi informacjami polecam zapisanie się do mojego newslettera:
www.pomyslnaremont.pl/newsletter
Zapraszam również do odwiedzenia mojego kanału na YouTube:
Zapraszam!